Maak ook je PDF’jes toegankelijk

Een website is pas volledig toegankelijk als iedere pagina en elk onderdeel ook individueel toegankelijk is. Je kunt je hele website zo drempelvrij mogelijk maken, maar als je vervolgens één aspect vergeet, dan lopen bezoekers met een beperking alsnog tegen problemen aan. Daarom is het belangrijk om bijvoorbeeld ook aan de toegankelijkheid van de PDF-bestanden op je website te denken. Voor PDF-bestanden gelden tegenwoordig dezelfde toegankelijkheidsrichtlijnen als voor websites, de zogeheten WCAG.

Waarom ook PDF-bestanden toegankelijk moeten zijn

Dat ook PDF’jes aan die richtlijn moeten voldoen is logisch, want ze zijn vaak een verlengde van de informatie die als ‘gewone’ tekst op een website staat. Denk aan een jaarverslag van een bedrijf of aan belangrijke besluitvorming van de overheid. Het is slecht voor de toegankelijkheid van een website als deze documenten niet of maar beperkt bekeken en begrepen kunnen worden door bijvoorbeeld slechtzienden of mensen met een motorische beperking. PDF-bestanden bevatten vaak essentiële informatie.

Het principe van een PDF en website toegankelijk maken komt grotendeels overeen: het gaat erom dat je het document zo bouwt of aanpast dat het ook geschikt is voor mensen die een zogeheten functiebeperking hebben. De manier waarop dat gebeurt verschilt wel. Voor het toegankelijk maken van PDF’jes is het belangrijk dat je ze als het ware gelaagd maakt. De eerste laag omvat de teksten en eventuele tabellen en grafieken. Dit is eigenlijk de zichtbare laag.

De onzichtbare laag

De onzichtbare tweede laag bestaat uit code die gelezen kan worden door bijvoorbeeld een screen reader. Die code geeft informatie over hoe het PDF-bestand is opgebouwd. Denk aan kopjes, tussenkopjes, paragrafen, omschrijvingen van wat er in een grafiek of afbeelding is te zien, enzovoort. Zo weet de screen reader wat waarbij hoort en in welke volgorde het opgelezen moet worden. In een standaard PDF-bestand zonder extra laag ontbreekt deze informatie, waardoor de screen reader mogelijk eerst de tweede alinea voorleest en dan pas de eerste.

Met die tweede laag ben je er nog niet, je moet bijvoorbeeld ook rekening houden met het contrast van de kleuren die je gebruikt. Is dit hoog genoeg, zodat het goed leesbaar is voor mensen die kleurenblind zijn? Bevat het PDF-document zogeheten metadata, zoals van wie het PDF’je is, wat de titel is en welke inhoud het document bevat? Ook heel belangrijk: staat aangegeven in welke taal het document is geschreven? Je wilt niet dat de screen reader een Engels document in het Nederlands opleest, of andersom.

Een voorbeeld van een toegankelijk PDF-document van het College voor de Rechten van de Mens is hier te zien.

Toegankelijkheid als specialisme

Het toegankelijk maken van een PDF-bestand hoeft niet veel tijd en moeite te kosten, maar het vereist wel specifieke kennis en speciale software. Alleen daarmee kan een PDF-bestand zo gemaakt en opgeslagen worden dat mensen met een beperking er ook iets aan hebben.

Omdat wij toegankelijkheid zelf heel belangrijk vinden, en het ook een steeds belangrijkere maatschappelijke kwestie wordt, heeft MEO zich gespecialiseerd in het drempelvrij maken van PDF-bestanden. Heeft jouw organisatie daar behoefte aan? Schroom dan niet om contact met ons op te nemen.